Trzydziesci lat temu, K-219

Niespecjalnie udana filmowa produkcja z Harrisonem Fordem i Liamem Neesonem pt ‘K-19: The Widowmaker” z 2002 powstała na kanwie  autentycznej awarii sowieckiego nuklearnego okrętu podwodnego klasy Hotel, K-19, w lipcu 1961. Awaria systemu chłodzenia reaktora pociągnęła za sobą śmierć całej ekipy inżynierskiej która podjęła się (wersja bohaterska) instalacji prowizorki w warunkach silnego napromieniowania. Otrzymawszy od 7 do 54Sv marynarze nie mieli wiekszych szans.

Minęło ciut ponad 25 lat i historia się powtórzyła i to prawie z numeryczną dokładnością bowiem tym razem mamy do czynienia z okrętem podwodnym klasy Yankee I, K-219.

3 października 1986 w czasie jak to się mówiło rutynowego patrolu atlantyckiego doszło do wybuchu w silosie nr 6 wkrótce po tym jak wykryto nieszczelność jego pokrywy i przeciek wody. Podobnie jak w przypadku K-19 rozwój wypadków doprowadził do zagrożenia stopienia się rdzenia reaktora. Automatyka jak to często bywa zawiodła zwłaszcza gdy zasilanie diabli wzieli i zdalne wyłączenie reaktora, tzw SCRAM, stało się niemożliwe. Jedynym wyjściem pozostało więc wejście do przedziału reaktora (jednego z dwóch) i reczne opuszczenie pretów kontrolnych przy pomocy  zwyczajnej ‘wajchy’.

Dokonało tego dwóch podwodniaków, dowódca przedziału- Nikołaj Bielikow i marynarz Siergiej Preminin. Siła fizyczna Preminina odegrała istotną rolę gdyż pręty uległy cześciowemu odkształceniu pod wpływem ciepła jednakże nie zdołał on potem opuścić przedziału ze względu na niemożność otwarcia włazu spowodowaną róznicą ciśnień między sekcjami okrętu. Dostał Order Czerwonej Gwiazdy i tytuł Bohatera CCCP, pośmiertnie oczywiście.

Opisane wypadki również zapłodniły wyobraźnię filmowców i powstał dosyć ciekawy gniot zatytułowany ‘Hostile Waters’ produkcji BBC. Na tyle idiotyczny, że aż sama US Navy zrobiła wyjątek i skomentowała określając scenariusz jako ‘outrageous’. Chodziło głównie o sianie sowieckiej propagandy która pólgębkiem ale jednak napomykała jakoby wypadek był skutkiem kolizji z amerykańskim cieniem,USS ‘Augusta’.

Czy można Siergieja  porównywać z takim przykładowo Matrosowem? Nie wprzęgnieto go w sowiecką propagandę bo tak po prawdzie chwalić się za bardzo nie było czym. Z ‘ludzkiego’ punktu widzenia niewątpliwy bohater choć to ruskij czełowiek z którego czasem sobie generalizując podrwiwamy. 30 lat mineło a wiec … za tych co na morzu obojetnie pod jaką banderą.

Dla marynistów fotka atomochoda K-219 poniżej.